Arteriële hypertensie

Wat is bloeddruk precies? 

Bloeddruk is de kracht waarmee het bloed druk uitoefent op de bloedvaten. Het heeft verschillende waarden, afhankelijk van de vraag of we op een bepaald moment in rust zijn of intensief werken. De arteriële druk wordt gemeten met een bloeddrukmeter en de verkregen waarden worden weergegeven in mmHg.  

De systolische bloeddruk (SBP) is een maat voor de druk die tijdens het samentrekken van het hart door het bloed op de bloedvaten wordt uitgeoefend. Deze is op dat moment het hoogst en wordt uitgedrukt als het eerste getal in de bloeddrukregistratie. Diastolische bloeddruk (DBP) is de druk die tijdens de diastole wordt uitgeoefend, wanneer het hart fysiologisch op zijn laagst is. Bij de registratie van het meetresultaat wordt dit uitgedrukt door het tweede getal. 

Waar de bloeddruk van afhangt: 

• de kracht waarmee het hart bloed in de vaten pompt; 
• de elasticiteit van bloedvatwanden. 

Bloeddruk, wanneer is die hoog of laag? 

Hypertensie is een aanhoudend verhoogde bloeddruk die waarden gelijk aan of hoger dan 140/90 mmHg bereikt. De eerste, hogere waarde is de systolische druk, die wordt gevormd wanneer het hart zich in de systole bevindt. De tweede, lagere waarde is de diastolische druk, gemeten wanneer de spier samentrekt en een pauze heeft voor de volgende samentrekking. De amplitude tussen de twee waarden mag niet meer dan 30-50 mmHg bedragen. De indeling van de bloeddruk voor metingen op kantoor is hieronder weergegeven. 

Bekijk het artikel: Tonerin tegen hoge bloeddruk

Hoge bloeddruk wordt nu beschouwd als 140/90 mmHg, maar de lat hoger leggen betekent ook dat minder mensen antihypertensiva uit de groep van de betablockers nemen, die volgens nieuw onderzoek een dodelijk effect kunnen hebben. Onderzoekers schatten dat in de afgelopen jaren in heel Europa ongeveer 800.000 mensen zijn overleden - hetzij aan een beroerte, hetzij aan hypotensie (gevaarlijk lage bloeddruk) - als gevolg van het gebruik van deze geneesmiddelen. Desondanks werd informatie over deze bevindingen enkele uren na publicatie verwijderd van de website van een wetenschappelijk tijdschrift. 

De geneeskunde verandert voortdurend van mening over wat precies een hoge bloeddruk is en welke drempelwaarden een indicatie zijn voor behandeling. Zoals uit het onderstaande blijkt, veranderen de definitieve definities van hoge en lage bloeddruk met elk decennium. 

1960s: >100 + aantal jaren/100 mmHg

1980s: >160/100 mmHg

1990s: >140/90 mmHg

2014 r. - Hypertensie (VS): >150/90 mmHg

2014 r. - normale waarden: ≤120/80 mmHg

Twijfels over normale bloeddrukwaarden zijn vreemd voor een ziekte die vaak de "stille moordenaar" wordt genoemd. Hypertensie wordt beschouwd als een belangrijke risicofactor voor een hartaanval of hartfalen, beroerte en nieraandoeningen.

Maar tenslotte is het bepalen van wat een hoge bloeddruk is, altijd evenzeer een kwestie van mode als van wetenschap. Minder dan 50 jaar geleden gebruikten artsen een eenvoudige ongeschreven regel om te bepalen of de gezondheid van een patiënt in gevaar was. Aangezien de bloeddruk de neiging heeft te stijgen met de leeftijd, bestond de oude methode erin 100 op te tellen bij het aantal levensjaren van de patiënt. 

De vastgestelde drempelwaarde van 140/90 mmHg is gevaarlijk voor mensen van 30 jaar of jonger, alsook voor patiënten met diabetes of chronische nieraandoeningen. 

Voor 60-jarigen was de aanvaardbare bovengrens voor systolische bloeddrukwaarden derhalve 160 mmHg. De Britse National Health Service schat dat 30 procent van de volwassen bevolking eraan lijdt. Velen van hen beseffen niet eens dat zij de ziekte hebben - vandaar de term "stille". In wezen betekent hoge bloeddruk een te grote belasting van hart en bloedvaten, die na verloop van tijd schade kan veroorzaken. 

Hoewel er weinig bewijs is dat er op dat moment meer mensen stierven ten gevolge van hypertensie, werd voor alle leeftijdsgroepen een waarde van 160/100 mmHg vastgesteld.  

Hoe meet je de bloeddruk? 

Uw bloeddruk stijgt en daalt meestal gedurende de dag. De hoogste bloeddrukwaarden worden 's morgens bereikt. Bovendien kunnen de bloeddrukwaarden variëren naargelang van de arm waaraan wordt gemeten. 

Maar het bekendste verschijnsel is misschien wel de zogenaamde witte-jassen-hypertensie. Waar bestaat het uit? Het idee is dat de systolische bloeddruk - het eerste van de twee getallen die worden gemeten wanneer het hart bloed pompt - met maar liefst 30 mmHg kan stijgen wanneer we ongeduldig zitten te stressen tot de dokter een meting doet. 

Artsen moeten hiermee rekening houden wanneer zij beoordelen of een patiënt moet worden gestart met antihypertensiva, maar veel hangt af van de specialist en de mate waarin deze zijn werk doet. 

Als u bang bent dat u een vervalst resultaat krijgt waardoor u echt onnodige farmacotherapie moet gaan volgen, moet u uw bloeddruk thuis in de gaten houden door die de hele dag door regelmatig te controleren. De beste toestellen die hiervoor ontworpen zijn, zijn volledig geautomatiseerde digitale bewakingsapparaten die de druk meten aan de bovenarm in plaats van aan de pols of de vinger. Vergeet niet de omtrek van uw bovenarm nauwkeurig te meten, zodat u de juiste maat bloeddrukmanchet voor u bestelt. 

Hoe vaak moet ik mijn bloeddruk meten?

Personen met normale bloeddrukwaarden moet ze meerdere keren per jaar periodiek metenmeestal genoeg tijdens een bezoek aan de dokter. Maar, patiënten met bekende hypertensie moeten hun bloeddruk regelmatig controlerenHet beste is tweemaal per dag, meestal 's ochtends en 's avonds, met regelmatige tussenpozen. De metingen moeten worden verricht vóór de maaltijd en vóór het innemen van bloeddrukverlagende medicijnen, als u die al gebruikt.

Hoe u uw bloeddruk kunt verlagen 

De eerste stap is een goede voeding: minder zout en natrium, suiker en bewerkte voedingsmiddelen, en meer gezonde gerechten, overvloedig met producten met bewezen gunstige effecten op de bloeddruk. 

Ook niet-farmacologische maatregelen spelen een zeer belangrijke rol bij de behandeling van hypertensie. Vermindering van overgewicht bevordert normalisering van bloeddrukwaarden. Gewichtsreductie kan worden bereikt door een mediterraan dieet te volgen, minstens twee keer per week vis te eten en ongeveer 400 gram fruit en groenten per dag te eten. Door de inname van keukenzout te beperken tot ongeveer 5 gram per dag, kunnen we de bloeddruk met 2-8 mm Hg verlagen.  

De bloeddrukwaarden nemen lineair toe met de hoeveelheid geconsumeerde alcohol. Als het niet mogelijk is alcohol volledig uit te bannen, moet de alcoholconsumptie worden beperkt. De totale wekelijkse alcoholconsumptie mag niet meer bedragen dan 140 gram pure alcohol voor mannen en 80 gram pure alcohol voor vrouwen. 

Stoppen met roken verlaagt niet alleen de bloeddrukwaarden, maar vermindert ook het risico op beroerten, ischemische hartziekten en perifere vaatziekten. 

Dagelijkse lichaamsbeweging wordt aanbevolen van matige intensiteit gedurende ongeveer 30 minuten per dag. Om een verlaging van de bloeddruk met 4-9 mm Hg te bereiken, moeten duurtrainingen zoals wandelen, zwemmen en draven, aangevuld met weerstandsoefeningen (bv. squats), worden uitgevoerd. Pas de oefening aan aan de leeftijd, de voorkeuren en de comorbiditeit van de patiënt.  

Een van de hoekstenen van de preventie van hypertensie is het streven naar een normaal lichaamsgewicht en, bij overgewicht of zwaarlijvigheid, het volgen van een verlagingsdieet. BMI (Body Mass Index) is een index waarmee kan worden bepaald of ons huidige lichaamsgewicht binnen of boven het normale bereik ligt. 

Als de BMI waarde boven de 25 komt, volg een negatief calorie dieetHet tempo van het correcte gewichtsverlies moet een verlies van ongeveer 0,5 - 1 kg per week inhouden. Het tempo van het juiste gewichtsverlies moet ongeveer 0,5 - 1 kg per week bedragen. 

Zwaarlijvige mensen moeten bijzonder voorzichtig zijn met hun voeding, aangezien is aangetoond dat zwaarlijvigheid een factor is die het risico op hypertensie met een factor 4 verhoogt. Bij mensen met vermindering van overtollig lichaamsgewicht zal niet alleen gepaard gaan met een verlaging van de bloeddruk, maar ook met de mogelijkheid om lagere doses bloeddrukverlagende medicatie te gebruiken. 

Bij ongeveer 501 patiënten met TTP2T is aangetoond dat het verliezen van elke kilo lichaamsgewicht de systolische bloeddruk met 1 tot 4 mm Hg en de diastolische bloeddruk met 1 tot 2 mm Hg verlaagt. 

Symptomen van hypertensie 

Een sterke stijging van de bloeddruk tot hoge waarden kan symptomen veroorzaken zoals: 

• Hoofdpijn - meestal bonzend van aard, gevoeld tussen de ogen, in de vroege ochtend, 
• visuele verstoringen, 
• misselijkheid en overgeven, 
• bloedneuzen. 

Sommige symptomen die met hoge bloeddruk gepaard gaan, kunnen te wijten zijn aan orgaanbeschadiging en pleiten voor secundaire hypertensie (zogeheten symptomatische hypertensie). Deze kunnen bijvoorbeeld omvatten: 

• hoofdpijn, 
• een gevoel van onbehagen, 
• toegenomen zweten, 
• bleekheid van de huid, 
• versnelling van de hartslag, 
• verminderde kaliumspiegels. 

Complicaties als je hypertensie niet behandelt 

De meest voorkomende vorm van hypertensie is de zogenaamde primaire hypertensie, waarvan de oorzaken verband houden met genetische factoren, leeftijd, een te hoog lichaamsgewicht, een natriumrijk dieet, een lage groente- en fruitinname, alcoholmisbruik, roken, lichamelijke inactiviteit of chronische stress. 

Secundair hypertensie een gevolg is van de regelmatige inname van bepaalde geneesmiddelen (bv. die welke pseudo-efedrine bevatten) of een gevolg van een nierziekte, het syndroom van Cushing, slaapapneu of het syndroom van Conn. 

Omdat hoge bloeddruk zich meestal pas na vele jaren met specifieke klachten manifesteert, en gezien het lage percentage patiënten met een goede bloeddrukbeheersing in Polen (22,5%), vormen de complicaties die met deze ziekte gepaard gaan voor veel mensen een reële bedreiging. Maar liefst 12,8% van alle sterfgevallen wereldwijd blijkt verband te houden met de gevolgen van hypertensie, die een belangrijke risicofactor is voor beroerte, hartfalen, aorta-aneurysmavorming, linkerventrikelhypertrofie en retinopathie.

Om deze ernstige complicaties te voorkomen, moet worden gestreefd naar doeltreffende preventie en moet bij de patiënten de bloeddruk worden gereguleerd door veranderingen in de levensstijl en het gebruik van door de arts voorgeschreven farmacotherapie. 

Bloeddrukverlagende geneesmiddelen 

Populair en effectief: 

• diuretica, d.w.z. diuretica (bv. indapamide, hydrochloorthiazide) 
• bètablokkers 
• geneesmiddelen die de "spanning" van het betrokken sympathische zenuwstelsel verminderen (bv. carvedilol, nebivolol, bisoprolol, metoprolol) 
• angiotensine-converterende enzymremmers (ACEI's) en angiotensine-receptorblokkers (ARB's) - deze geneesmiddelen verlagen de bloeddruk door in te grijpen in het renine-angiotensine-aldosteronsysteem - bv. perindopril, ramipril, losartan, valsartan 
• Calciumkanaalblokkers - verminderen de vasculaire "spanning" (bv. amlodipine). 

Deze geneesmiddelen kunnen alleen (zogenaamde monotherapie) of in combinatie worden gebruikt. De arts begint de behandeling van hypertensie gewoonlijk met één geneesmiddel. Bij jongere patiënten zijn calciumkanaalblokkers, angiotensine-converterende enzymremmers en angiotensinereceptorremmers het meest aangewezen. Bij oudere en oudere patiënten wordt de behandeling meestal gestart met diuretica. 

Niet-farmacologische behandelingen omvatten: 

• vermindering van het alcoholgebruik 
• stoppen met roken 
• overschakelen op een dieet dat rijk is aan groenten, fruit en vis 
• regelmatige lichaamsbeweging van matige intensiteit, aangepast aan elke persoon 
• Vermindering van de inname van gewoon zout 
• vermindering of behoud van een normaal lichaamsgewicht 

Gevolgen van onbehandelde hypertensie 

Meer dan 8 miljoen volwassenen in Polen hebben problemen met hypertensie. Een groot probleem bij de bestrijding van deze ziekte is het feit dat hypertensie geen kwaad kan. Hoofdpijn of neusbloedingen kunnen natuurlijk voorkomen, maar deze zijn zeldzaam, en bovendien zijn deze symptomen niet erg kenmerkend - zij kunnen vele oorzaken hebben. 

Beroerte 

Naast het myocardinfarct is een beroerte een van de meest voorkomende ernstige complicaties van de bloedsomloop. Het treedt op wanneer de bloedvaten die de hersenen van bloed voorzien, ernstig zijn verstoord. En dit gebeurt vaak wanneer we onbehandelde arteriële hypertensie hebben. In Polen wordt elk jaar bij bijna 70 000 mensen een beroerte vastgesteld - 30 000 van hen overlijden als gevolg van de beroerte. 

Beroerten worden onderverdeeld in hemorragische en ischemische beroerten. Hemorragische beroerten (één op de vijf) worden meestal zo genoemd omdat het bloed uit het beschadigde bloedvat stroomt en het aangrenzende deel van de hersenen vernietigt. Bij een ischemische beroerte scheurt de slagader niet, maar raakt hij verstopt, meestal ten gevolge van atherosclerose. Een hemorragisch herseninfarct verloopt gewoonlijk turbulenter, waarbij de patiënt bijvoorbeeld sneller bewusteloos raakt of een hemiparese ervaart. Ischaemische beroerten ontwikkelen zich meestal langzamer, met symptomen die zich pas na enkele uren ontwikkelen. Ongeacht het type beroerte, de gevolgen zijn hetzelfde - een deel van onze hersenen werkt niet meer. 

Het grootste risico op een beroerte lopen: mensen met een hoge bloeddruk, ouderen, mannen (zij krijgen anderhalf keer zo vaak een beroerte als vrouwen), mensen met hartritmestoornissen, diabetes, mensen met overgewicht, rokers, alcoholmisbruikers en mensen met een te hoog cholesterolgehalte.  

Sight 

Een orgaan dat bijzonder zwaar wordt getroffen door een te hoge druk zijn de ogen. Dit kan bijvoorbeeld tot uiting komen door kleine petechiën onder het bindvlies die op bloedingen wijzen. Als dit ons een of twee keer in ons leven is overkomen, bijvoorbeeld tijdens niezen, sterk hoesten of braken, hoeven we ons geen zorgen te maken, want een kleine subconjunctivale bloeding is niet gevaarlijk - het is voldoende om te wachten tot de petechiën verdwijnen. Het is erger als het ons vaker overkomt. Dit zou kunnen wijzen op een ontwikkelde hypertensie. In zo'n situatie is het noodzakelijk een cardioloog te raadplegen. 

Hypertensie is ook een belangrijke risicofactor voor leeftijdsgebonden maculaire degeneratie, of AMD. Veel mensen hebben nog nooit van deze aandoening gehoord, en het is nu een ziekte van de beschaving, de meest voorkomende oorzaak van gezichtsverlies na de leeftijd van 50 jaar. 

Risicofactoren zijn, naast hypertensie, het geslacht (vrouwen hebben vaker last van de ziekte dan mannen), roken, langdurige blootstelling aan UV-straling (bijvoorbeeld door werk in de open lucht) en een tekort aan stoffen die vrije radicalen kunnen vernietigen, zoals carotenoïden, vitamine E en C en selenium.